Smile Siam มาร่วมกันคืน "สยามเมืองยิ้ม" กลับสู่บ้านเรากันนะครับ ...
ภาพประทับใจ => ผนังเก่าเล่าเรื่อง => Topic started by: ppsan on 31 January 2024, 22:37:41
-
การเสด็จประพาสต้น ครั้งแรก เมื่อ ร.ศ.๑๒๓ (พ.ศ. ๒๔๔๗) [2]
(2) "..เรือต้น.."
และจากบทบันทึกในปี รศ ๑๒๓ นี่เอง ที่ทำให้เราทุกคนได้ทราบถึงที่มาของคำว่า "ประพาสต้น"
เมื่อนายทรงอานุภาพ ได้ทรงบันทึกข้อความบทหนึ่งไว้ว่า
“เหตุที่จะเรียกว่า ประพาสต้น นั้นเกิดเมื่อเสด็จในคราวนี้ เวลาจะประพาสมิให้มีใครรู้ว่าเสด็จไป ทรงเรือมาดเก๋ง ๔ แจวลำหนึ่ง เรือนั้นลำเดียวไม่พอบรรทุกเครื่องครัว จึงทรงซื้อเรือมาดประทุน ๔ แจวที่แม่น้ำอ้อมแขวงจังหวัดราชบุรีลำหนึ่ง โปรดฯให้เจ้าหมื่นเสมอใจราชเป็นผู้คุมเครื่องครัวไปในเรือนั้น เจ้าหมื่นเสมอใจราชชื่อ อ้น จึงทรงดำรัสเรียกเรือลำนั้นว่า "เรือตาอ้น" เรียกเร็วๆเสียงเป็น "เรือต้น" เหมือนในบทเห่ซึ่งว่า "พระเสด็จโดยแดนชล ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย" ฟังดูก็เพราะดี
แต่เรือมาดประทุนลำนั้นใช้อยู่หน่อยหนึ่ง เปลี่ยนเป็นเรือมาดเก๋ง ๔ แจวอีกลำหนึ่ง จึงโปรดให้เอาชื่อเรือต้น มาใช้เรียกเรือมาดเก๋ง ลำที่เป็นเรือพระที่นั่งทรง อาศัยเหตุนี้ ถ้าเสด็จประพาสโดยกระบวนเรือพระที่นั่งมาดเก๋ง ๔ แจว โดยพระราชประสงค์จะมิให้ผู้ใดทราบว่าเสด็จ จึงเรียกการเสด็จประพาสเช่นนั้นว่า "ประพาสต้น"
คำว่า "ต้น " ยังมีที่ใช้อนุโลกต่อมาจนถึงเครื่องแต่งพระองค์ ในเวลาทรงเครื่องอย่างคนสามัญเสด็จประพาสมิให้ผู้ใดเห็นแปลกผิดกับคนสามัญดำรัสเรียกว่า "ทรงเครื่องต้น" ต่อมาโปรดฯให้ปลูกเรือนฝากระดานอย่างไทย เช่นพลเรือนอยู่กันเป็นสามัญขึ้นที่ในพระราชวังดุสิต ก็พระราชทานนามเรือนนั้นว่า "เรือนต้น".....
.....
ขอขอบคุณเรื่องและภาพจาก
เบื้องหลังพร้อมภาพประวัติศาสตร์จากสารคดี "เสด็จประพาสต้น"
http://topicstock.pantip.com/.../04/A7771291/A7771291.html
...
พระยานิพัทธราชกิจ (อ้น นรพัลลภ) “ตาอ้น” ตั้งแต่ครั้งยังมีบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าหมื่นเสมอใจราช หัวหมื่นมหาดเล็ก
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/326845677_623680112815653_6312655695798810451_n.jpg?_nc_cat=108&ccb=1-7&_nc_sid=3635dc&_nc_eui2=AeEVRe9_JCRaE8xL8bjyWhnhlVFbHJ4_8emVUVscnj_x6aaitbbSvhHLrracWchptn5VKZ61aEaTpQtWM-lLi_ri&_nc_ohc=eRLFxbWEuSUAX_sqb2S&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&oh=00_AfDi-CGHTi9s1IYQ2reqTLfYyEOLw4-PWMnaW4_GzSClxA&oe=65BE73DD)
.
พระยานิพัทธราชกิจ (อ้น นรพัลลภ)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/327402585_739767754534820_9172812613569371914_n.jpg?_nc_cat=103&ccb=1-7&_nc_sid=3635dc&_nc_eui2=AeGZ2lkHDdKLjj3JLKmrvbfzHl9pxJA0WtQeX2nEkDRa1GwNB9zAkwgQybiEISsurtQ1ip2bbiKuYhWCzJNPFX19&_nc_ohc=eHLEZrUeWI0AX9o-Q6H&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&oh=00_AfCpZk9eAmr7qMrZLxh1sAXxhr0bv6fys-e184YAIHB89w&oe=65BEC159)
.
นี่คือโฉมหน้าของ "ตาอ้น" ผู้คุมเครื่องครัวในรัชกาลที่ ๕ เป็นผู้หนึ่งที่ได้ตามเสด็จคราว "ไกลบ้าน" อีกด้วย
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/327439602_1396464527764255_6746234209602092508_n.jpg?_nc_cat=104&ccb=1-7&_nc_sid=3635dc&_nc_eui2=AeFbUVfjsZpjjF99LkJABCf-jWJMdBBb3sKNYkx0EFvewq7jOhV7ZcobVz9VQ8Rkt3_Q-0y_Ww9_JRoLazDc5xQV&_nc_ohc=qtS-OZyThT4AX-jTvJ7&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&oh=00_AfBUFlHp3n17C0Wg-WKJUx3l6rxrvthXGcTBtfvwS6M-Hg&oe=65BF3E1A)
.