การขึ้นลอย

การขึ้นลอย

การขึ้นลอย
การขึ้นลอยในการแสดงโขน เป็นการที่ผู้แสดงตัวพระ ตัวยักษ์ และตัวลิง ได้แสดงความสามารถในการต่อตัว และแสดงท่าทางด้านนาฏยศิลป์ไทย โดยผู้แสดงต้องมีความรู้ ทักษะและความชำนาญ ในการทรงตัว การถ่ายน้ำหนัก และการจัดวางโครงสร้างท่ารำตามรูปแบบนาฏยศิลป์ไทย โดยนำแนวคิดจากงานด้านวรรณกรรม จิตรกรรม ประติมากรรมและนาฏกรรม โดยให้สอดคล้องกับเนื้อเรื่อง เพื่อสร้างความประทับใจให้กับผู้ชม
การขึ้นลอยในการแสดงโขน คือ ลักษณะการต่อตัวของตัวละครขึ้นเหยียบตามบริเวณต้นขาและลำตัวของคู่ต่อสู้ ยกลำตัวให้ลอยขึ้นจากพื้น แสดงท่าทางด้านนาฏยศิลป์
ไทยหรือจับอาวุธในลักษณะต่างๆ ที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ
นอกจากนี้ยังมีกระบวนการขึ้นลอยพิเศษที่ตัวละครตัวพระ ตัวยักษ์ ตัวลิง ทำการขึ้นลอยแบบหมู่ หรือ ตัวยักษ์กับตัวยักษ์ และตัวลิงกับตัวลิง ทั้งนี้เพื่อความสวยงาม ในเชิงของการแสดงที่ผู้ขึ้นลอยจะเป็นผู้ได้เปรียบในการต่อสู้ มีความสวยงามสร้างความ ตื่นตาตื่นใจและประทับใจต่อผู้ชม ภาพที่ปรากฏออกมานั้น จะต้องมีความสมดุลและได้สัดส่วนที่พอเหมาะทั้งการใช้อวัยวะทุกส่วนของผู้แสดง อาวุธประจำกายและการแต่งกาย การขึ้นลอยเป็นเอกลักษณ์ในการแสดงโขนที่ควรอนุรักษ์ศิลปะให้คงอยู่ต่อไป
การแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์เป็นเรื่องเกี่ยวกับการทำศึกสงครามระหว่างกองทัพฝ่ายพระรามและกองทัพฝ่ายทศกัณฐ์ ในการดำเนินเรื่องมีกระบวนการต่างๆ เช่น กระบวนการจัดทัพ กระบวนการรบ กระบวนการขึ้นลอย เป็นต้น
กระบวนการขึ้นลอยเป็นกระบวนการหนึ่งที่ต่อเนื่องมาจากกระบวนการรบ ในขณะที่ทำการรบกันนั้น จะปรากฏกระบวนการขึ้นลอยในลักษณะต่างๆ ของตัวละคร เป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งในการแสดงโขนและเป็นการแสดงความสามารถพิเศษของผู้แสดงในการขึ้นลอย แสดงให้เห็นถึงและความงดงามด้านนาฏยศิลป์ที่รวบรวมองค์ประกอบหลายๆอย่างไว้และเป็นที่ชื่นชอบสร้างความประทับใจให้กับผู้ชม
การขึ้นลอยของตัวละคร มีดังนี้ ตัวพระ มี 3 ลอย ตัวลิง มี 3 ลอย ตัวยักษ์ไม่มี เพราะเป็นผู้รับลอย
ผู้ที่อยู่ด้านบนหรือเรียกว่าผู้ขึ้นลอย จะเป็นผู้ปฏิบัติท่าทางลักษณะการขึ้นลอย 1, 2 หรือ ลอย 3
การขึ้นลอยสูง มี 2 ลอย ประกอบด้วย พระราม พระลักษมณ์, ยักษ์และลิง
สรุป การขึ้นลอยในการแสดงนาฏยศิลป์ เป็นการแสดงความสามารถพิเศษของผู้แสดง เป็นการสร้างจุดเด่นให้กับการแสดง และการสร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับผู้ชมเกิด
ความประทับใจ
.

ยักษ์พระขึ้นลอย (การต่อสู้ระหว่าง พระและยักษ์)

.

ยักษ์ลิงขึ้นลอย (การต่อสู้ระหว่าง ลิงและยักษ์)

.

อินทรชิตขึ้นลอยหนุมาน