เจ้าชู้ยักษ์ "ทศกัณฐ์หน้าทอง"

ทศกัณฐ์เกี้ยวนางสีดา
.

.

ภาษาไทย มหาวิทยาลัยรามคำแหง
4 กันยายน 2018 ·
วันนี้พามาชมภาพทศกัณฐ์เกี้ยวนางสีดาครับ
หลังจากทศกัณฐ์ลักนางสีดามาจากพระรามแล้วก็ให้นางพักอาศัยอยู่ที่อุทยานของกรุงลงกา วันหนึ่งทศกัณฐ์ลงสวนเกี้ยวพาราสีนางสีดา เพื่อหวังให้นางรับรักและจะตั้งเป็นพระมเหสี นางสีดาได้ฟังจึงปักกิ่งไม้แล้วด่าบริภาษทศกัณฐ์ผ่านไม้ที่ปักไว้ ดังเนื้อความในพระราชนิพนธ์เรื่องรามเกียรติ์ รัชกาลที่ ๑ ว่า
"...๏ เมื่อนั้น
โฉมนางสีดาเสน่หา
ฟังทศเศียรอสุรา
กัลยากลุ้มกลัดขัดใจ
ดั่งศรแสลงมาแทงกรรณ
จะกลั้นความแค้นก็ไม่ได้
ปักไม้ลงแล้วก็ด่าไป
ไอ้ไม้จังไรอัปรีย์
ไฉนมึงจึ่งมาดูหมิ่น
พระทรงศิลป์ปิ่นภพเรืองศรี
คือพระองค์ทรงอาสน์วาสุกรี
ภูมีอวตารมาผลาญยักษ์
ให้สิ้นโคตรวงศ์ไอ้พาลา
ซึ่งเบียดเบียนโลกาอาณาจักร
อันตัวของมึงนี้ทรลักษณ์
สิบเศียรสิบพักตร์จะปลิวไป
วันเมื่อไปลักกูมานี้
หากว่ารีบหนีมาได้
แม้นช้าจะม้วยบรรลัย
ด้วยแสงศรชัยพระจักรา ฯ..."
ทศกัณฐ์ได้ฟังก็ไม่โกรธแค้น กลับยิ่งชื่นใจที่ได้ยินน้ำเสียง ว่าแล้วทศกัณฐ์ก็
"...กราบลงแล้วกล่าวสุนทร
เจ้างามงอนจำเริญสวาทพี่
ทั่วทั้งสามภพธาตรี
ไม่มีใครเปรียบนงลักษณ์
ถึงมาตรเจ้าจะด่าว่า
พี่ยาไม่ถือคำนัก
แต่ปรานีในทางรสรัก
อย่าหักเสน่หาอาลัย..."
ทศกัณฐ์พยายามพูดเล้าโลมนางสีดาอยู่เป็นเวลานานแต่ถูกนางต่อว่าอย่างรุนแรง ว่า
"...แล้วถ่มเขฬะลงไป
ว่าเหวยไอ้ไม้มารษา
ตัวมึงอย่าพักเจรจา
ไหว้วอนแต่งว่าพาที
กูคือมารดาสุรารักษ์
ไตรจักรประณตบทศรี
มิใช่หญิงร้ายอัปรีย์
จะยินดีด้วยไอ้สาธารณ์
มาตรแม้นถึงตายจะไว้ยศ
ให้ปรากฏไปทั่วทิศาล
มึงอย่าดูหมิ่นพระอวตาร
ไม่นานจะม้วยชีวี ฯ..."
ทศกัณฐ์จนปัญญาสุดที่จะเกลี้ยกล่อมเล้าโลมใจจึงต้องรีบกลับในทันที
เรื่องรามเกียรติ์ในตอนนี้แสดงให้เห็นถึงกลวิธีในการแต่งที่ให้นางสีดาบริภาษไม้แทนการด่าทศกัณฐ์ ซึ่งตามท้องเรื่องทศกัณฐ์มีศักดิ์เป็นบิดานางสีดานั่นเอง
ภาพรามเกียรติ์ที่นำมาแสดงนี้เป็นผลงานของ หทัย บุนนาค และสังเกตได้ว่าผู้วาดภาพใช้สีทองที่ใบหน้าทศกัณฐ์ ตรงตามขนบการแสดงโขนเพื่อสื่อถึงตอนที่มีอารมณ์ดีเตรียมลงสวนเกี้ยวนางสีดา
หากนักศึกษา หรือผู้สนใจท่านใดสนใจชมภาพจริง ขณะนี้จัดแสดงในนิทรรศการ "รากศิลปะไทยจากศตวรรษสู่ศตวรรษ" ในผลงานสะสมของ เสริมคุณ คุณาวงศ์ และบุตรสาว จัดแสดงระหว่างวันที่ ๒๒ สิงหาคม - ๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๑ ณ ห้อง ๔๐๗ ชั้น ๔ ศูนย์ประติมากรรมกรุงเทพ สาขาหอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร

.

...
ขอขอบคุณเรื่องและภาพ จาก
ภาษาไทย มหาวิทยาลัยรามคำแหง
https://www.facebook.com/profile.php?id=100057285085199