จิงโจ้โล้สำเภา คืออะไร ?

จิงโจ้โล้สำเภา คืออะไร ?

จิงโจ้

จิงโจ้เอย มาโล้สำเภา หมาไนไล่เห่า

จิงโจ้ตกน้ำ หมาไนไล่ซ้ำ จิงโจ้ดำหนี

ได้กล้วยสองหวี ทำขวัญจิงโจ้ โห่ฮิ้ว โห่ฮิ้ว

-----------------------------------------------------

จิงโจ้โล้สำเภา
ดอกสร้อยสุภาษิต
บทอาขยาน-จิงโจ้โล้สำเภา โดย หลวงวิจิตรวาทการแต่ง
(ร้องลำมอญรำดาบ)

จิงเอ๋ยจิงโจ้
เล่นโล้ ในลำ สำเภาใหญ่
เพื่อออกแรง ออกกำลัง โดยตั้งใจ
ที่จะให้ เข้มแข็ง และอดทน

เรานักเรียน ต้องไม่คร้าน การกีฬา
เรื่อง พลศึกษา ต้องฝึกฝน
ให้แข็งแรง ถ้วนทั่ว ทุกตัวคน
เพื่อเป็นคุณ แก่ตน และชาติเอย ฯ

-------------------------------------------

ก่อนอื่น ต้องขอสรุปเป็นความคิดเบื้องต้น ก่อนนะครับว่า...

จิงโจ้ในบทกล่อมเด็ก ไม่ใช่ จิงโจ้ (kangaroo) จากประเทศออสเตรเลีย
(สมัยนั้น คนไทยยังไม่รู้จักจิงโจ้ฝรั่ง) จึงแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง
จะได้ไม่สับสนในความคิดนะครับ

จิงโจ้ที่ว่านี้เป็นสัตว์ในจินตนาการ ชื่อมาพ้องกับ kangaroo เท่านั้นเอง

ทำไมมาโล้สำเภา ก็ไม่ทราบ อาจจะถือว่าเป็นสัตว์น้ำชนิดหนึ่ง เพราะไทยเรามีตัวจิงโจ้น้ำ หน้าตาเป็นแมลงเกาะอยู่บนผิวน้ำ

หน้าตาจิงโจ้โล้สำเภาเป็นยังไงไปหาดูได้ที่บานหน้าต่างวัดโพธิ์ ที่นั่นมีภาพประกอบบทกล่อมเด็กอยู่หลายบท
จิตรกรวาดจิงโจ้เป็นสัตว์ประหลาดรูปร่างคล้ายคนมีเท้าเหมือนตีนนก เกาะอยู่ กำลังโยกสำเภา
แต่น่าเสียดายมากที่ภาพนี้ มีการซ่อมแซมปรับปรุงใหม่จนผิดเพี้ยนไปจากเดิมเสียแล้วครับ

ภาพเก่าจินตการของคนวาดจิงโจ้สมัย ร.3 วาดเป็นนกหัวคน
แต่ที่มาบูรณะใหม่ในช่วง ร.9 ถูกดัดแปลงผิดไปมาก

ภาพเก่า

ภาพที่บูรณะใหม่

.................

สืบทราบจาก...facebook ของ เอนก นาวิกมูล
https://www.facebook.com/anake.nawigamune/posts/767123833449305
...
Anake Nawigamune
28 พฤษภาคม 2017 ·

จิงโจ้
ของเดิมสมัย ร.3 กับของเขียนใหม่สมัย ร.9
หน้าต่างโบสถ์วัดโพธิ์

มาเล่นเกมหาความแตกต่างในภาพกันแบบขำๆขื่นๆ ฮิๆแหะๆ กันต่อ ส่วนข้อเสนอ.จะเก็บไว้อภิปรายทีหลัง
ที่ขอบล่างของบานหน้าต่างพระอุโบสถวัดโพธิ์กรุงเทพฯ เคยมีภาพ ลายรดน้ำสมัยรัชกาลที่ 3 เขียนราว 160 กว่าปีก่อน
เป็นเรื่องเพลงกล่อมเด็กและนิทานเก่าของไทย เช่น ยายกับตาปลูกถั่วปลูกงาให้หลานเฝ้า....

ทราบเลาๆว่าๆราว พ.ศ.2525 (ฉลองกรุง 200ปี) ทางวัดได้ให้ช่างที่ไหนไม่ทราบ มาลบภาพลายรดน้ำดังกล่าวทิ้ง แล้วเขียนภาพใหม่ทับลงไป ทั้งๆที่ภาพของเก่าก็ไม่น่าจะเสียหายเลยแต่อย่างใด

ภาพบน. ของเดิมที่ช่างสมัย ร.3 เขียนตามเพลงกล่อมเด็กที่ว่า...
จิงโจ้เอย มาโล้สำเภา หมาไนไล่เห่า จิงโจ้โดดน้ำ หมาไนไล่ซ้ำ จิงโจ้ดำหนี ได้กล้วยสองหวี ทำขวัญจิงโจ้..
เอนก นาวิกมูล ถ่ายเมื่อ ส22มีนา2523 ขาวดำ571-001

คนไทย เริ่มเห็นจิงโจ้ kangaroo เป็นๆครั้งแรกเมื่อสมัยรัชกาลที่ 4 (คณะทูตไปเห็นในสวนสัตว์ที่ยุโรป)
แต่จิงโจ้ตามจินตนาการของคนสมัย ร.3 เขียนออกมาเป็นนกที่มีหัวเป็นคนดังที่เห็นในรูป !!!

โปรดหาความแตกต่างของภาพสองภาพ
และหาเหตุผลมาอธิบายว่าเขาปฎิสังขรณ์วัดแบบนี้กันทำไม
ภาพล่าง เอนกถ่ายเมื่อ อา 8 มกรา2532

---------------------------------

http://www.reurnthai.com/index.php?topic=119.0

แปลว่าอะไรนะ...

อาร์ต viratchada@yahoo.com
เมื่อ 21 ต.ค. 00, 12:00

จิงโจ้โล้สำเภา แปลว่าไรคะ แล้วมีที่มาจากไหน..

.....
รัตนพันธุ์
ความคิดเห็นที่ 1 เมื่อ 18 ต.ค. 00, 00:00

.......คำว่า "จิงโจ้" ในภาษาไทย มีความหมายหลายอย่าง เช่นเรียก แมลงตัวลีบ ขาหน้าสั้น ขาสองคู่หลังยาว เวลาวิ่งไปตามผิวน้ำ จึงดูโย่งเย่ง มักเรียกกันว่า จิงโจ้น้ำ อีกอย่างหนึ่ง เป็นสัตว์ขาหน้าสั้น ขาหลังยาว กระโดดไปได้ไกลๆ ตัวเมียมีถุงที่หน้าท้อง สำหรับใส่ลูก เรียกกันว่า แกงการู (Kangaroo) มีมากในออสเตรเลีย ที่เรามาเรียกว่า จิงโจ้ จะเป็นเพราะเห็น ขาสั้นยาวไม่เท่ากันแบบ แมลงจิงโจ้ ที่เรารู้จักมาก่อน หรืออย่างไรก็ไม่ทราบ

.....มีคำร้องของ เด็กสมัยโบราณอยู่บทหนึ่งว่า

จิงโจ้เอย มาโย้สำเภา หมาไล่เห่า

จิงโจ้ตกน้ำ หมาไล่ซ้ำ จิงโจ้ดำหนี.

ได้กล้วยสองหวี. ทำขวัญจิงโจ้ โห่ฮิ้วๆ

.....จิงโจ้ในบทร้องนี้ จะมีรูปร่างอย่างไรไม่มีใครทราบ แต่เมื่อ พระบาทสมเด็จ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงบูรณปฏิสังขรณ์ วัดพระเชตุพน วิมลมังคลาราม ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เขียนรูป จิงโจ้โย้สำเภา ตามคำร้องเล่น ของเด็กไว้ด้วย โดยเขียนเป็นรูป สัตว์ประหลาด หรือคนประหลาด สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงอธิบายถึงรูปนี้ไว้ว่า

......"การที่เอาคำเด็กร้องเล่น มาเขียนเป็นรูปภาพ ที่วัดพระเชตุพน คงเป็นพระราชดำริของ พระบาทสมเด็จ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นแน่ และเมื่อเขียนรูปภาพแล้ว คงได้ทอดพระเนตร มิใช่รูปเขียนตามอำเภอใจช่าง ที่ช่างเขียนรูปจิงโจ้ หน้าเป็นมนุษย์ ตีนเป็นนกนั้น ต้องมีอะไรเป็นหลักฐานว่า รูปร่างจิงโจ้ เป็นเช่นนั้น"

.....จิงโจ้โล้สำเภา ภาพปิดทองรดน้ำ ประดับอยู่ที่ เชิงบานหน้าต่าง พระอุโบสถ วัดพระเชตุพน วิมลมังคลาราม

.....ที่มาของภาพ พจนานุกรมศัพท์ศิลปกรรม โดย ราชบัณฑิตยสถาน ๒๕๓๐

.....ความจริงในสมัยโบราณ คงมี นกชนิดหนึ่งชื่อ จิงโจ้ เพราะมีกลอนว่า "กะลุมพู จับกะล้อพ้อ จิงโจ้ จับจิงจ้อ แล้วส่งเสียง" ช่างเขียน คงนึกรูปร่างจิงโจ้ไม่ออก แต่เมื่อมาโย้สำเภา ก็ต้องมีมือแบบคน แต่ชื่อเป็นนกจิงโจ้ จึงทำตีนเป็นนก

......จิงโจ้ที่โย้สำเภา ในรูปเขียน ที่วัดพระเชตุพนฯ นั้น อยู่ทางหัวเรือ แต่ในตัวเรือ ที่ใช้เครื่องจักรกลสมัยใหม่ ก็ทำจิงโจ้ด้วยไม้ ไว้ใต้ท้องเรือ เป็นที่สอดเพลา ไม่ให้เพลาแกว่ง และเมื่อมีสวะ หรือสิ่งใดครูดใต้ท้องเรือมา ก็จะปะทะกับจิงโจ้ ลอยข้ามไป ไม่ถูกใบพัด ส่วนเรือที่ใช้หางเสือ เช่น เรือกระแชง ก็จะมีจิงโจ้ตัวเล็กๆ ติดที่ท้องเรือ ตรงกับปลายหางเสือ เป็นประโยชน์กันสวะ หรือเชือก ที่จะมาทำให้หางเสือเรือหลุดได้

Copy มาจากบทความ

คำว่า "จิงโจ้" ในภาษาไทย ใช้เรียกอะไรบ้าง

.......ร้อยแปดเรื่องไทย, "ส.พลายน้อย", ตุลาคม ๒๕๔๑, หน้า ๑๒๘-๑๓๑

http://www.design.in.th/children/108thai/index.htm#kangaroo' target='_blank'>http://www.design.in.th/children/108thai/index.htm#kangaroo

-------------------------------------

https://www.silpa-mag.com/history/article_4309

“จิงโจ้” ภาษาไทยแต่เดิมหมายถึงนก และสัตว์ประหลาดหัวเป็นคนตัวเป็นนก

ภาพจิงโจ้เกาะหัวเรือสำเภาจิตรกรรมลายรดน้ำในวัดโพธิ์

ผู้เขียน เมฆา วิรุฬหก
เผยแพร่ วันเสาร์ที่ 16 มีนาคม พ.ศ.2562

คำว่า “จิงโจ้” เป็นคำที่คนไทยใช้เรียกสัตว์หน้าท้องที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศออสเตรเลีย ที่ฝรั่งเขาเรียกกันว่า “Kangaroo” ซึ่งก็น่าแปลกที่มันเป็นสัตว์ต่างถิ่นแท้ๆ เราก็ไม่เรียกตามอย่างเขา แต่เอาคำที่คนไทยใช้อยู่ก่อนแล้วมาใช้เรียกสัตว์ชนิดนี้แทน

ที่ว่า จิงโจ้เป็นคำไทยใช้มาแต่เดิมนั้นปรากฏอยู่ในหนังสืออิเหนาซึ่งแต่งสมัยรัชกาลที่ 1 ที่มีบทชมนกตอนหนึ่งว่า

กะลุมพูจับ กะลำภ้อ

จิงโจ้ จับจิงจ้อแล้วส่งเสียว

พระยาอนุมานราชธน ได้อธิบายว่า กะลุมพู เป็นนกชนิดนึงขนาดเท่าๆ นกพิราบ กะลำพ้อ เป็นไม้ยืนต้น ส่วน จิงจ้อ เป็นไม้เถาในสกุลผักบุ้ง คำว่า “จิงโจ้” จึงน่าจะหมายถึงนกด้วย

แต่ได้ความเท่านั้นก็ยังไม่มีใครรู้จักแน่ว่านกจิงโจ้มีหน้าตาอย่างไร จนพระยาอนุมานฯ มาได้ข้อมูลจาก นายสุด ปราชญ์ชาวเวียงจันท์ ว่า มีนกชนิดหนึ่งมีชื่อเรียกในภาษาอีสานว่า “นกจีโจ้” เพราะมันชอบร้องว่า “จี….(ลากเสียง)…โจ๊ะ” จึงเป็นไปได้ว่า นกจิงโจ้ที่ถูกกล่าวถึงในอิเหนาน่าจะมีอยู่จริง

แต่เรื่องราวของจิงโจ้ยังพิศดารขึ้นไปอีก เมื่อมันถูกนำมาใช้เรียกสัตว์ประหลาด “จิงโจ้โล้สำเภา” ในจิตรกรรมของวัดโพธิ์ด้วย ซึ่งกลายเป็นที่มาทำให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงสงสัยและสอบถามไปยังพระยาอนุมานฯ ให้ช่วยค้นคว้าหาคำตอบข้างต้นมานั่นเอง

คุณเอนก นาวิกมูล ผู้รอบรู้เรื่องของเก่าเล่าว่า ภาพจิงโจ้ที่ว่านี้อยู่ในพระอุโบสถที่ขอบล่างหน้าต่างซีกซ้ายมือของพระประธาน ช่างเขียนสมัยรัชกาลที่ 3 เขียนเป็นลายรดน้ำ มีรูปหมากำลังยืนอยู่บนเรือสำเภา ทำท่าเห่าสัตว์ประหลาดซึ่งเกาะอยู่ที่หัวเรือ จะตกแหล่ไม่ตกแหล่ ตามเรื่องราวในนิทานโบราณแต่งเป็นกลอนกล่อมเด็กที่ร้องกันว่า

จิงโจ้เอย มาโล้สำเภา

หมาไนไล่เห่า จิงโจ้ตกน้ำ

หมาไนไล่ซ้ำ จิงโจ้ดำหนี

ได้กล้วยสองหวี ทำขวัญจิงโจ้ โห่ฮิ้ว

ฟังแล้วเจ้าจิงโจ้ที่ว่านี้จึงไม่น่าจะเป็นนก แต่มีความเป็นคนปนๆ เข้าไปด้วย สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ จึงทรงเห็นพ้องกันว่า เหตุที่ช่างเขียนสมัยรัชกาลที่ 3 เขียนรูปจิงโจ้ออกมาเช่นนั้น เพราะรู้อยู่แก่ใจว่าจิงโจ้เป็นนก แต่ถ้าเขียนรูปนกลงไปก็ย่อมขัดกับบทกลอน จึงเอาทั้งคนทั้งนกมาปนกันกลายเป็นตัวประหลาดดังภาพไป

นอกจากนี้ คำว่าจิงโจ้ยังถูกนำไปใช้เรียกทหารหญิงที่รัชกาลที่ 4 ทรงจัดให้มีขึ้นด้วย

ส่วนการนำคำว่าจิงโจ้มาใช้กับสัตว์หน้าท้องจากออสเตรเลียนั้น คุณเอนก ไปค้นมาว่า จากหลักฐานที่เก่าที่สุด คำๆ นี้ใช้เรียก “Kangaroo” ก็เมื่อสมัยรัชกาลที่ 5 ตามที่ปรากฏในพจนานุกรมที่ชื่อว่า “ศริพจน์ภาษาไทย์” ของ บาทหลวงปาเลอกัว แก้ไขเพิ่มเติมโดย บาทหลวงเวย์ ตีพิมพ์เมื่อปี พ.ศ. 2439

ขณะที่ “สัพพะจะนะพาสาไท” พจนานุกรมฉบับดั้งเดิมของ บาทหลวงปาเลอกัว ที่ตีพิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2397 นั้นยังไม่มีคำว่าจิงโจ้แต่อย่างใด

อ้างอิง: “เรื่องของ จิงโจ้ ๔ แผ่นดิน ยิ่งมากรัชกาล ยิ่งหลากความหมาย”. เอนก นาวิกมูล. ศิลปวัฒนธรรม ฉบับ กุมภาพันธ์ 2525

----------------------------------------------------------

และได้ความรู้เพิ่มเติมอีกแห่งหนึ่ง...

https://board.postjung.com/661587

ทำไมคนไทยเรียก Kangaroo ว่าจิงโจ้
แชร์โพสท์โดย mata

สวัสดีครับเพื่อนๆ เนื่องจากบทความที่แล้วเรื่อง ชีวิตมหัศจรรย์ จิงโจ้ไม่มีสะดือ ที่โพสท์ไปเมื่อสองวันก่อน มีเพื่อนสมาชิกชื่อ LaDy Galadriel สงสัยว่า ทำไมคนไทยถึงเรียกจิงโจ ทั้งๆ ที่ประเทศไทยไม่มีสัตว์พวกนี้อยู่ ผมก็เลยอาสาหาข้อมูลมาฝากเพื่อนๆ ให้หายข้องใจกันครับว่าเพราะอะไร

คำว่า "จิงโจ้" เป็นคำไทยหรือคำต่างประเทศกันแน่? ในความเป็นจริงแล้ว คำว่า "จิงโจ้" นั้นถือได้ว่าเป็นคำไทยแท้ หาได้เป็นคำที่ถูกคิดขึ้นเพื่อใช้เรียกสัตว์ต่างประเทศอย่าง "Kangaroo" อย่างที่คนส่วนใหญ่คิดแต่อย่างใดไม่ กล่าวคือ ตามข้อเท็จจริงแล้วคำว่า "จิงโจ้" นั้นมีการคิดและใช้มาก่อนการใช้เรียกสัตว์ต่างประเทศข้างต้นเสียอีก ดังจะเห็นได้จากการที่คนไทยมีการเรียกแมลงชนิดหนึ่งว่า "จิงโจ้น้ำ" นั่นเอง ทั้งนี้สืบเนื่องมาจากคำว่า "จิงโจ้" ในภาษาไทยหมายถึง แมลงตัวลีบ ขาหน้าสั้น ขาสองคู่หลังยาว เดินยงโย่ยงหยกอยู่ในน้ำ ดังนั้น จึงได้ถูกนำไปใช้เพื่อใช้เรียกสัตว์ต่างประเทศที่พบมากในประเทศออสเตรเลียอย่าง "Kangaroo" ในเวลาต่อมา

แต่ที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้น หลายท่านรู้ไหมว่า คำว่า "จิงโจ้" นั้น คือ สัตว์ในวรรณคดีชนิดหนึ่งในป่าหิมพานต์คล้ายๆ นกกินรี มาถึงตรงนี้คงทำให้ใครหลายคนประหลาดใจพอสมควร เพราะ "จิงโจ้" เป็นนกชนิดหนึ่งที่มีศีรษะเป็นมนุษย์ มีปีกและขาเป็นนก โดยต่างกับนกกินรีที่มีกายท่อนบนบนเป็นมนุษย์และกายท่อนล่างเป็นนก ใครอยากเห็นภาพของจิงโจ้ก็สามารถที่จะดูได้จากภาพไทยตามผนังของวัดวาอารามต่างๆ ได้

ในภาพเป็นจิงโจที่มีศีรษะเป็นมนุษย์และมีปีกและขาเป็นนก

คำว่า "จิงโจ้" มีการหยิบยกมาใช้มากมาย ไม่เว้นกระทั่งท่านหลวงวิจิตรวาทการที่ได้ประพันธ์บทเพลง "จิงโจ้โล้สำเภา" ซึ่งในปัจจุบันก็เป็นบทอาขยานเพื่อให้เด็กประถมได้ท่องจำกัน ผู้ใดอยากเห็นภาพ "จิงโจ้โล้สำเภา" ก็สามารถไปชมได้ที่วัดพระเชตุพน วิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) ซึ่งเป็นภาพจิตรกรรมที่ถูกวาดขึ้นตามจินตนาการจากการพรรณาของบทประพันธ์ของหลวงวิจิตรวาทการข้างต้นนั่นเอง

มีเรื่องราวของเพลงกล่อมเด็กเรื่อง "จิงโจ้โล้สำเภา" ที่ยังสืบทอดมาถึงในปัจจุบัน

จิงเอ๋ยจิงโจ้ มาโล้สำเภา

หมาไนไล่เห่า จิงโจ้ตกน้ำ

หมาไนไล่ซ้ำ จิงโจ้ดำหนี

เอากล้วยสองหวี รับขวัญจิงโจ้.

ต่อมาเมื่อมีคนนำตัวแกงการูมาจากประเทศออสเตรเลีย เห็นว่าประหลาด เพราะขาคู่หน้าสั้นกว่าขาคู่หลัง และมีกระเป๋าหน้าท้อง การเดินก็กระโดดหยอง ๆ เหมือนแมลง “จิงโจ้” ก็เลยเรียกแกงการูว่า “จิงโจ้” ตามแมลงตั้งแต่นั้นมาครับ

อนึ่ง คำว่า "จิงโจ้" ยังถูกนำมาใช้ในงานประพันธ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ ๔ อีกด้วย กล่าวคือ พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์โคลงดั้นเรื่อง "โสกันต์" โดยได้มีการกล่าวถึงทหารประเภทหนึ่งที่เรียกว่า "ทหารจิงโจ้" จนกระทั่งรัชสมัยต่อมา พระบาทสมเด้จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๕ ได้ทรงเรียกทหารหญิงว่า "ทหารจิงโจ้" โดยมีคำสั่งต่อทหารหญิงดังกล่าวที่น่าสนใจ ต่างๆ นาๆ อาทิ คำสั่งให้ทหารหญิงที่ถืออาวุธอยู่ทำความเคารพนั้นจะใช้คำว่า "จิงโจ้กัด" แทนคำว่า "วันทยาวุธ" เป็นต้น

และนี่คือที่มาของคำว่าจิงโจ้ที่มีใช้อยู่มาช้านานในบ้านเรา ก็ต้องขอบคุณน้อง LaDy Galadriel ที่สงสัยนะครับ ทำให้ผมได้ข้อมูลเพิ่มเติมอีกไม่น้อยเลย ทั้งที่เคยได้ยินเพลงกล่อมเด็กมาตั้งแต่เล็กๆ ก็ไม่ได้เฉลียวใจ มาวันนี้ก็เลยหายข้องใจทั้งผู้เขียนและผู้อ่านกันไป หากมีเรื่องราวดีๆ ก็จำนำมาฝากกัน แล้วพบกันใหม่ครับ...mata

เรียบเรียงโดย พรชัย สังเวียนวงศ์ (mata)

ขอบคุณภาพจาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=140033

ขอบคุณแหล่งที่มา

ที่มา: http://www.vcharkarn.com/vblog/39710, http://www.oknation.net/blog/print.php?id=140033

อ่านต่อได้ที่ https://board.postjung.com/661587

จิงเอ๋ยจิงโจ้ (ดอกสร้อยสุภาษิต) 5/33

https://www.youtube.com/watch?v=CCOCTC17g1Q

https://youtu.be/CCOCTC17g1Q

------------------------------------------------------------------

จิ้งโจ้น้ำ new

https://www.youtube.com/watch?v=gU4D86Qfzp8

https://youtu.be/gU4D86Qfzp8

----------------------------------------------------------------

จิงโจ้น้ำ (Water Striders) | เพลงจิงเอ๋ยจิงโจ้

https://www.youtube.com/watch?v=mmxavplk9-g

จิงโจ้น้ำ (Water Striders) | เพลงจิงเอ๋ยจิงโจ้

https://youtu.be/mmxavplk9-g

---------------------------------------------------------------

เพลงจิงโจ้สำเภา /เพลงเด็ก/เพลงเด็กอนุบาล/Happy Channel Kids Song

https://www.youtube.com/watch?v=t7sSUiyz4LQ

https://youtu.be/t7sSUiyz4LQ

--------------------------------------------------------------

จิงเอ๋ยจิงโจ้ มาโล้สำเภา | เพลงไทยในตำนาน ฝึกร้องตามได้ง่ายๆ

https://www.youtube.com/watch?v=e8ax9NeToNo

https://youtu.be/e8ax9NeToNo

--------------------------------------------------------------

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B9%89_(%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B1%E0%B8%A1)
https://th.wikipedia.org/wiki/จิงโจ้_(เทพปกรณัม)

จิงโจ้ (เทพปกรณัม)
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

จิตรกรรมจิงโจ้

จิงโจ้ เป็นสัตว์ในจินตนาการชนิดหนึ่งของไทย มีรูปร่างหน้าตาอย่างมนุษย์แต่มีปีกและตีนอย่างนก คล้ายอรหันและกินรี โดยชื่อ จิงโจ้ นี้ เป็นชื่อนกขนาดเล็กชนิดหนึ่ง ร้องเสียง จี-โจ้ จี-โจ้ เมื่อร้องก็จะโยกหัวและตัวไปมา แลดูยงโย่ยงหยก ปรากฏในพระราชนิพนธ์ อิเหนา ของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ความว่า

กระลุมพูจับกระลำพักพ้อ      จิงโจ้จับจิงจ้อแล้วส่งเสียง

ด้วยลักษณะของนกจิงโจ้นี้ ชาวไทยจึงนำไปจินตนาการเป็นสัตว์พิเศษขึ้นมา ปรากฏภาพจิงโจ้โล้สำเภาที่บานหน้าต่างภายในอุโบสถวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร เป็นภาพลายรดน้ำสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นภาพหมากำลังเห่าตัวประหลาดคือตัวจิงโจ้ที่เกาะหัวเรือสำเภา จะตกแหล่ไม่ตกแหล่

จากภาพนี้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงอธิบายไว้ว่า "การที่เอาคำเด็กร้องเล่นมาเขียนเป็นรูปภาพที่วัดพระเชตุพนคงเป็นพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นแน่ และเมื่อเขียนรูปภาพแล้วคงได้ทอดพระเนตร มิใช่รูปเขียนตามอำเภอใจช่าง ที่ช่างเขียนรูปจิงโจ้หน้าเป็นมนุษย์ ตีนเป็นนกนั้น
ต้องมีอะไรเป็นหลักฐานว่า รูปร่างจิงโจ้เป็นเช่นนั้น" เพราะช่างเขียนทราบว่าจิงโจ้เป็นนก หากจะวาดเป็นนก ก็จะขัดกับบทร้องเพลง ที่ระบุว่าจิงโจ้สามารถดำผุดดำว่ายในน้ำได้ จึงวาดให้จิงโจ้มีความเป็นมนุษย์มากกว่านก บ้างอธิบายว่าเป็น "คนประหลาด" หรือ "สัตว์ประหลาด"

จิงโจ้ปรากฏในบทเพลงกล่อมเด็กในสมัยก่อน ตามอย่างบทร้องโดยราชบัณฑิตยสภา ความว่า

จิงเอ๋ยจิงโจ้      มาโล้สำเภา
หมาในไล่เห่า      จิงโจ้ตกน้ำ
หมาในไล่ซ้ำ      จิงโจ้ดำหนี
เอากล้วยสองหวี      รับขวัญจิงโจ้

หรือตามอย่างบทร้องใน ฉันท์เยาวพจน์ ของเปโมรา ความว่า

๏ จิงโจ้เอย   มาโล้สำเภา   หมาไล่เห่า
จิงโจ้ตกน้ำ   หมาไล่ซ้ำ   จิงโจ้ดำหนี
ได้กล้วยสองหวี   รับขวัญจิงโจ้   โห่ฮิ้ว ฯ

ส่วนภาพจิงโจ้โล้สำเภาที่บานหน้าต่างด้านล่างภายในอุโบสถวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร ของเดิมตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวถูกลบทิ้งเมื่อ พ.ศ. 2525

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีการตั้งโขลนเป็นทหารหญิง ก็ทรงเรียกว่าจิงโจ้ ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ชาวไทยรู้จักแกงการู (สมัยนั้นเรียกว่า กังกูลู) สัตว์มีกระเป๋าหน้าท้องชนิดหนึ่งของประเทศออสเตรเลีย จึงเรียกสัตว์ชนิดนี้ว่า "จิงโจ้" ด้วยเป็นสัตว์แปลก มักยืนยงโย่ยงหยก ตั้งแต่ พ.ศ. 2404–2439 เป็นต้นมา ปรากฏการใช้ชื่อ "จิงโจ้" สำหรับ "แกงการู" ในพจนานุกรม ศริพจน์ภาษาไทย์ ของบาทหลวงฌ็อง-บาติสต์ ปาลกัว แก้ไขเพิ่มเติมโดยบาทหลวงเวย์ ตีพิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2439] ดังคำกราบทูลของพระยาอนุมานราชธน (ยง เสฐียรโกเศศ) ต่อสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ เมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2483 ความว่า "ข้าพเจ้าสืบได้ความมาอย่างนี้ จิ้งโจ้ เดิมเป็นชื่อนก คือ นกจีโจ้ โดยที่นกอย่างนี้มีอาการโยกไปย้ายมาไม่อยู่นิ่ง ไปเข้ากับคำว่า จิ้ง และ จี้ ในภาษาไทยใหญ่และไทยย้อย แปลว่า โคลง จึงเอาลักษณะนั้นมาตั้งให้ตัวแกงกะรู..."

-------------------------------------------------------

https://www.facebook.com/746647582061474/posts/806891899370375/

ล้านรู้ กับ “เอกสา ชญาภู”
1 ธันวาคม 2014 ·

จิงโจ้โล้สำเภา จิงโจ้นี้คือ Kangaroo ใช่ไหม..?

เขียนถึงจิงโจ้หรือ "Kangaroo"หรือ"Wallabee" ไปแล้ว คราวนี้มากล่าวถึงจิงโจ้ในภาษาไทยบ้าง ว่าทำไมไม่เรียก"แกงกะรู"ตามฝรั่งเขา
จิงโจ้นั้น ถ้าเทียบตามหลักฐานที่ค้นพบก็จะมีความหมายไปถึง
1. จิงโจ้น้ำ (Water striders / Water skaters) เป็นแมลงขายาวๆ เดินบนน้ำได้โดยอาศัยแรงตึงผิวของน้ำ
2. ทหารจิงโจ้ เป็นหน่วยทหารหญิงในสมัยรัชกาลที่ 5
3. สัตว์ประหลาดในตำนานของไทย ตัวเป็นคนแต่เท้าเป็นนก
4. เครื่องมือชนิดหนึ่งติดใต้ท้องเรือกันสวะติดหางเสือเรือ

แต่ในความเห็นของผู้เขียนประกอบกับภาพวาดและดอกสร้อยสุภาษิตโบราณที่ว่า"จิงเอ๋ยจิงโจ้มาโล้สำเภา...ฯลฯ" เป็นลักษณะคนกำลังโย้สำเภาจริงๆ หรือว่าจะเป็น

หน่วยกำลังคนที่คอยโล้เรือสำเภาเวลาเรือตะแคง เหมือนกับนักแข่งเรือใบที่ต้องมีคนช่วยโย้เรือใบไม่ให้พลิกคว่ำตามแรงลม เพราะเรือสำเภาโบราณจะมี"อับเฉา"ไว้ถ่วงเรือให้สมดุลตอนบรรทุกสินค้า แต่ตอนขนสินค้าขึ้นบกเรือก็คงจะตะแคงไม่สมดุล เลยมีคนช่วยโล้เรือไว้กระมัง? คงมีคนโล้เรือตกใจเพราะหมาเห่าจนตกน้ำเป็นที่ขบขันจนกลายเป็นเรื่องเล่าและดอกสร้อยสุภาษิตดังกล่าวก็ได้นะ ท่าทางคงยงโย่ยงหยกตอนโล้เรือเหมือนตัวจิงโจ้ก็เลยเรียก Kangaroo ว่าจิงโจ้มาทุกวันนี้

โปรดใช้วิจารณญาณตามหลักกาลามสูตรก่อนนะ อย่าเพิ่งเชื่อ
เอกกมลณัฐธีร์

------------------------------------------------