ppsan
|
|
« on: 16 December 2023, 08:39:24 » |
|
การนับเวลาแบบไทย [1]
#นาฬิกาและการนับเวลาแบบไทยในอดีต
ในสมัยโบราณก่อนที่จะมี นาฬิกา (เครื่องบอกเวลาแบบฝรั่ง) ใช้กันนั้น คนไทยนับเวลากันอย่างไร ?
คำว่า “นาฬิกา” มาจากคำว่า “นาฬิเก” ในภาษาบาลี ซึ่งแปลว่า มะพร้าว ทั้งนี้เพราะคนไทยในสมัยก่อน ใช้กะลามะพร้าวเจาะรู ลอยน้ำเป็นเครื่องกำหนดเวลา เช่น การชนไก่ กัดปลา โดยกำหนดให้กะลาจม ๑ ครั้ง คือช่วงเวลา ๑ ยก หรือ ๑ อัน ต่อมาในสมัยอยุธยา ฝรั่งได้นำเอาเครื่องกำหนดเวลาที่ใช้เครื่องจักร เข้ามาในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช โดยมองซิเออร์ เดอโชมองต์ ราชทูตของพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ ซึ่งเข้ามาเจริญพระราชไมตรีใน พ.ศ.๒๒๒๘ นำเข้ามาถวายเป็นเครื่องราชบรรณาการอย่างหนึ่ง
เครื่องบอกเวลาที่เป็นเครื่องจักรนี้ เราเรียกว่า นาฬิกาฝรั่ง และในภายหลังเรียกให้ชัดเจนขึ้นว่า นาฬิกากล แต่ก็ยังไม่แพร่หลายนัก มีใช้กันเฉพาะในหมู่บุคคลชั้นสูง ส่วนชาวบ้านทั่วไป ก็นับเวลาแบบเดิม จนถึงสมัยรัชกาลที่ ๔-๕ มีพ่อค้านำนาฬิกาเข้ามาขายมากขึ้น จนในที่สุดคนไทยจึงใช้นาฬิกากันอย่างแพร่หลายจนทุกวันนี้
...
นาฬิกา (เครื่องบอกเวลาแบบฝรั่ง)
นาฬิกา มาจากคำว่า “นาฬิเก” ในภาษาบาลี ซึ่งแปลว่า มะพร้าว
.
การนับเวลาแบบไทย...
โมง-ทุ่ม-ยาม
.
กะลามะพร้าวเจาะรู ลอยน้ำเป็นเครื่องกำหนดเวลา . กะลาแบบขันทองเหลือง (ได้รับความอนุเคราะห์ภาพจาก รศ.เสนอ นิลเดช อาจารย์ประจำภาควิชาศิลปกรรม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร)
ขอบคุณภาพจาก ศิลปวัฒนธรรม ฉบับตุลาคม 2558 https://www.silpa-mag.com/history/article_7703?fbclid=IwAR00HHFJ0gSWmpgSCy7S4t66opB5hUhsRopDEQBeLmG4omcgyl7U_ui0cq0
.
ปืนใหญ่ "ยิงปืนเที่ยง"
.
|