เรื่องย่อ ตอน กุมภกรรณทดน้ำ

เรื่องย่อ ตอน กุมภกรรณทดน้ำ

เรื่องย่อ ตอน กุมภกรรณทดน้ำ

กุมภกรรณ เป็นโอรสของท้าวลัสเตียนกับนางรัชฎา เป็นอนุชาถัดจากทศกัณฐ์ เป็นอุปราชกรุงลงกา หน้าสีเขียว ไม่มีมงกุฎ ชายาชื่อจันทวดี มีสนมเอกชื่อคันธมาลี มีหอกโมกขศักดิ์เป็นอาวุธวิเศษ ฝากไว้กับพระพรหมธาดา โดยอุปนิสัยรักความสะอาดและถือสัตย์ซื่อในความยุติธรรม เมื่อทศกัณฐ์ใช้ให้ไปรบกับพระราม ได้กล่าวทัดทานหลายหนและแนะนำให้ส่งนางสีดาคืน ทศกัณฐ์กริ้วเกือบตัดญาติ แต่จำใจเจ็บร้อน ด้วยเป็นพงศ์ยักษ์ด้วยกัน ได้ออกรบถึงสี่ครั้ง พิเภกอาสาออกมาห้ามทัพไม่ให้รบเพราะพระรามคือพระนารายณ์อวตาร

ครั้งแรก รบกับสุครีพโดยออกอุบายให้สุครีพไปถอนต้นรังใหญ่ที่อุดรทวีป เพื่อให้หมดกำลัง สุครีพไม่รู้ทันในอุบาย ถอนต้นรังมาได้ก็มารบต่อ กุมภกรรณไม่รอให้ทันตั้งตัวรีบโถมออกไปรบ สุครีพเสียท่าถูกกุมภกรรณเอา แขนตวัดหัวสุครีพเข้าหนีบรักแร้คว้าตัวพากลับไปลงกา แต่หนุมานกับองคตตามไปช่วยไว้ได้

ครั้งที่สอง กุมภกรรณไปขอหอกโมกขศักดิ์ซึ่งฝากไว้กับพระพรหม แล้วไปทำพิธีลับคมที่เชิงเขาพระสุเมรุใกล้ฝั่งแม่น้ำสีทันดร หนุมานแปลงกายเป็นหมาเน่า องคตแปลงกายเป็นกาจิกร่างหมาเน่าเพื่อกระจายกลิ่นอันเหม็นเน่า จนกุมภกรรณเสียพิธีออกรบโดยทำพิธีลับหอกไม่สำเร็จ ครั้งนี้พระลักษมณ์ถูกหอก พิเภกแนะนำวิธีแก้ไขจน พระลักษมณ์ฟื้น

ครั้งที่สาม กุมภกรรณทดน้ำ หลังจากที่กุมภกรรณพุ่งหอกโมกขศักดิ์สำเร็จแล้วได้กลับมาทูลบอกทศกัณฐ์ ณ ท้องพระโรงกรุงลงกา สองสารัญทูตกองตระเวนเข้ามาทูล บอกว่าฝ่ายพระรามแก้ฟื้นพระลักษมณ์ได้แล้ว กุมภกรรณจึงอาสาไปทดน้ำเพื่อให้กองทัพพระรามอดน้ำตายหมด กุมภกรรณกลับไปที่ตำหนักสั่งความลบกับนางคันธมาลีพระสนมเอกและนางกำนล คนสนิทให้ปกปิดแหล่งที่ไป แต่สั่งให้นางคันธมาลีและนางกำนัลทั้งสี่มีหน้าที่เก็บดอกไม้ไปบูชาทุกวัน จากนั้นกุมภกรรณได้ไปที่เชิงเขามรกตเหนือพลับพลาที่ตั้งของกองทัพฝ่ายพระราม กุมภกรรณออกไปจนถึงต้นกร่างใหญ่ริมแม่น้ำ ได้ร่ายเวทวิทยาแล้วลงไปใต้น้ำนอนทดน้ำจนน้ำเหือดแห้งไหลเปลี่ยนทิศทางไปทางอื่น

พลวานรฝ่ายพลับพลาพระรามออกมาตักน้ำไปใช้ เห็นน้ำแห้งหายจึงกลับไปบอกนาย สุครีพทูลพระรามถึงเรื่องนี้ พระรามถามพิเภก พิเภกทูลว่าเป็นกลศึกของฝ่ายกรุงลงกาที่ให้กุมภกรรณไปทดน้ำ แต่ไม่รู้แหล่งสถานที่ที่กุมภกรรณไปทำพิธี พระรามใช้ให้หนุมานทหารเอกไปทำลายพิธีเสีย หนุมานแปลงกายเป็นเหยี่ยวใหญ่แอบซุ่มไปสืบข่าวจนรู้แน่ว่านางคันธมาลีและนางกำนัลที่สนิทอีกสี่คนมีหน้าที่เก็บดอกไม้ไปบูชา ณ ที่ที่กุมภกรรณทดน้ำ ครั้นถึงเวลาที่นางคันธมาลีและบริวารไปเก็บดอกไม้ สบโอกาสหนุมานที่แปลงเป็นเหยี่ยวโฉบนางกำนัลที่รั้งท้ายไป แล้วตนเองลอบแปลงเป็นนางกำนัลในหมู่ตามนางไป เมื่อถึงฝั่งน้ำเห็นน้ำวนรู้แหล่งที่แล้วจึงแผลงฤทธิ์ไล่ฝูงนางกำนัลไปหมด หนุมานดำน้ำลงไปเห็นกุมภกรรณนอนร่ายเวทวิทยาขวางลำน้ำ จึงเข้าถีบแล้วต่อสู้กันจนกุมภกรรณเสียพิธีหนีกลับเข้ากรุงลงกา

ครั้งที่สี่ ซึ่งเป็นครั้งสุดท้าย กุมภกรรณออกตรวจพลแล้วยกทัพออกมารบกับฝ่ายพระราม กุมภกรรณพร้อมด้วยนนทกาลสูรมหาเสนาผู้เป็นทหารเอก พร้อมเหล่าโยธาพลากร ทั้งสองฝ่ายเมื่อประจันทัพ กุมภกรรณสั่งเสนา ออกรบก็แพ้พ่ายนนทกาลสูรเข้ารบกับพญาวานรจนสิ้นชีวิต กุมภกรรณเข้ารบกับพระราม พระลักษมณ์ด้วยความสามารถและฤทธิ์เดช ในที่สุดพระรามแผลงศรพรหมาสตร์ถูกกุมภกรรณแต่ยังไม่สิ้นชีวิต แล้วเห็นพระรามมีสี่กร จึงรู้ตัวว่าประมาทพลาดพลั้งไปไม่เชื่อคำตักเตือนของพิเภกอนุชา กุมภกรรณขอพระราชทานโทษสำนึกผิดและฝากฝังพิเภกกับพระราม พระรามเห็นว่ากุมภกรรณเป็นยักษ์ดีมีคุณธรรม ที่คิดประมาทพลั้งผิดเพราะรักพวกพ้องพงศ์พันธุ์ มิอาจปฏิเสธคำสั่งของทศกัณฐ์ได้ จึงได้พระราชทานอภัยโทษและให้กุมภกรรณได้ขึ้นสวรรค์ตามคำขอกราบบังคมทูลและไม่คิดพยาบาทต่อกัน

การแสดงโขนในครั้งนี้ นำการออกศึกของกุมภกรรณในครั้งที่สามและครั้งที่สี่ ซึ่งเป็นศึกสุดท้ายของ กุมภกรรณมาจัดแสดง มีจุดประสงค์ให้เห็นถึงความรักสามัคคี ความผูกพันของพี่น้องวงศ์ญาติที่ไม่อาจตัดขาดกันได้ ประกอบกับการให้อภัยไม่จองเวรให้เป็นบาปกรรมสืบต่อกัน ซึ่งคุณธรรมเหล่านี้เป็นหลักคิดที่ควรคงอยู่เป็นแบบอย่างอันดีงามสืบไปในสังคมปัจจุบัน

.....