บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน ท้าวทศรถต่อว่านางไกยเกษี

1 Hour 1 Day 1 Week 1 Month Forever
Login with username, password and session length

บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน ท้าวทศรถต่อว่านางไกยเกษี

บทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 1
สมุดไทยเล่มที่ ๑๙-๒๐ ตอน ท้าวทศรถต่อว่านางไกยเกษี
(บางตอน) ซึ่งมีความจัดจ้าน จัดหนัก และจัดเต็ม ในภาษาวรรณศิลป์

.

๏ เมื่อนั้น         พระเยาวมาลย์ผู้มีอัชฌาสัย
ได้ฟังบรรหารภูวไนย      บังคมไหว้สนองพระวาจา
ข้าจะขอสัตย์ที่ปฏิญาณ      ผ่านเกล้าจงโปรดเกศา
ซึ่งจะให้พระรามลูกยา      เป็นปิ่นโลกาประชากร
พระองค์จงได้เงือดงด      ขอให้โอรสของข้าก่อน
ให้พระรามไปจากพระนคร   สัญจรเดินไพรสิบสี่ปี
จึ่งกลับมาครองนคเรศ      เป็นมงกุฎเกศบุรีศรี
ความปรารถนาข้าเท่านี้      ภูมีจงให้สมคิด ฯ
ฯ ๘ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น         พระบิตุรงค์องค์พระจักรกฤษณ์
ได้ฟังดั่งต้องปืนพิษ      ชีวิตเพียงม้วยด้วยวาจา
น้อยหรืออีไกยเกษี      ใจมันกาลีริษยา
จะแกล้งมาผลาญชีวา      ให้กูมรณาไม่อาลัย
อันน้ำใจหญิงทั้งไตรจักร      จะเหมือนอีทรลักษณ์นี้หาไม่
จะใคร่แหวะอกดูหัวใจ      ให้สมที่มันสาธารณ์
แล้วกลับตรึกไปถึงความสัตย์   ยิ่งเคืองขัดเร่าร้อนดังเพลิงผลาญ
ฆ่าเสียก็จะเสียปฏิญาณ      จำจะพจมานโดยดี ฯ
ฯ ๘ คำ ฯ

โลม

๏ สุดเอยสุดสวาท      นุชนาฏผู้มิ่งมารศรี
รักเจ้าเท่าดวงชีวี      ไฉนว่าดั่งนี้นะทรามวัย
อันองค์พระพรตเป็นน้อง      จะครองเมืองก่อนพี่กระไรได้
ผิดประเวณีธรรมแต่ก่อนไป   ไตรโลกจะล่วงนินทา
แม้นขออื่นจะให้เทวี      ขัอนี้เหมือนเจ้าริษยา
แก่องค์พระรามลูกยา      แก้วตาคิดดูให้ควรการ ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ

ร่าย

๏ เมื่อนั้น         นางไกยเกษียอดสงสาร
ได้ฟังจึ่งตอบพจมาน      ด้วยปรีชาชาญทันที
ซึ่งมีมธุรสพจนารถ      ข้าบาททราบเกล้าเกศี
อันวงศ์กษัตริย์ในธาตรี      ทั่วทุกบุรีกรุงไกร
ย่อมเสวยโภไคยไอศูรย์      โดยประยูรอันดับน้อยใหญ่
ตามเรื่องเนื่องวงศ์ลงไป      ด้วยมิได้ให้สัตย์ไว้ต่อกัน
ข้าไม่จำนงจงจิต      ริษยาพระรามรังสรรค์
จะช่วยบำรุงสัตย์พระทรงธรรม์   ให้โลกนั้นลือทั่วทั้งไตรดาล ฯ
ฯ ๘ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น         พระจอมจักรพรรดิมหาศาล
ได้ฟังเร่าร้อนในวิญญาณ      ปานดั่งต้องสายอสุนี
ตะลึงคิดเป็นครู่แล้วบัญชา   อนิจจานางไกยเกษี
แสนรักพี่รักพันทวี      ครั้งนี้ควรหรือไม่อาลัย
ซึ่งให้สัตย์เจ้าก็จริงอยู่      โฉมตรูหาขอสิ่งใดไม่
ครั้นจะให้พระรามผ่านเวียงชัย   แกล้งมาทำให้เสียการ
จะดีอยู่แต่สัตย์สัญญาเจ้า      คำเราสั่งแล้วดั่งงาสาร
กลายกลับก็จะได้อัประมาณ   นงคราญไม่คิดปรานี ฯ
ฯ ๘ คำ ฯ

ร่าย

๏ เมื่อนั้น         โฉมนวลนางไกยเกษี
ได้ฟังพระราชวาที      ชุลีกรสนองพระบัญชา
ซึ่งจะยกสมบัติให้พระราม      ข้อนี้เป็นความหลังข้า
อันสัตย์ซึ่งพระองค์สัญญา   ดั่งจารึกศิลาลงไว้
พระรามก็ยังไม่มีชอบ      ไฉนพระจึ่งมอบสมบัติให้
ไม่ปรึกษาหารือประการใด   ภูวไนยกลับกล่าวดั่งนี้
เมื่อพระองค์ยังทรงเศวตฉัตร   เป็นจอมจักรพรรดิเรืองศรี
ฝ่ายข้าก็ยังไม่ได้ที      นี่จะยกให้พระรามา
เห็นจะไม่ได้เหมือนสัญญาไว้   จึ่งขอเมืองให้ลูกข้า
พระองค์จงทรงพระเมตตา      ขอประทานโทษาในครั้งนี้ ฯ
ฯ ๑๐ คำ ฯ

ร่าย

๏ เมื่อนั้น         ท้าวทศรถเรืองศรี
ยิ่งฟังยิ่งแค้นแสนทวี      ภูมีอัดอั้นฤทัย
อนิจจาควรหรือมาอาธรรม์   น้ำใจฉกรรจ์หยาบใหญ่
รักแต่ลูกตัวไม่อายใจ      จะให้ผ่านโภไคศวรรยา
ก่อนองค์พระรามผู้พี่      เห็นดีก็ตามปรารถนา
แต่ซึ่งจะให้พระจักรา      ออกไปอยู่ป่าพนาลัย
ข้อนี้เห็นผิดธรรมนัก      อันจักฟังเจ้านั้นไม่ได้
แม้นพระรามจากเมืองวันใด   พี่จะม้วยบรรลัยด้วยอาวรณ์
เจ้าจงกลับหลังยั้งคิด      เหมือนบำรุงชีวิตเราไว้ก่อน
อย่ากำจัดให้พลัดพระนคร   ดวงสมรจงได้เมตตา ฯ
ฯ ๑๐ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น         นางไกยเกษีเสน่หา
ยอกรสนองพระบัญชา      ผ่านฟ้าเลือกว่าแต่ความดี
อันตัวของข้านี้จงรัก      สามิภักดิ์ต่อเบื้องบทศรี
หวังบำรุงสัตย์ภูมี      ให้ตรีโลกปรากฏพระยศไป
เหมือนหนึ่งความสัตย์พระบิตุรงค์   มั่นคงหาขุ่นมัวไม่
เชือดเนื้อแลกชีวิตสัตว์ไว้      มิได้อาลัยแก่ชีวัน
นี่แต่พระรามจะทรงพรต      เป็นดาบสไปอยู่ไพรสัณฑ์
แต่สิบสี่ปีไม่ช้าพลัน      พระลูกนั้นก็คืนเวียงชัย
พระองค์ผู้ทรงโลกา      จะด่วนดับชีวาหาควรไม่
จะเป็นที่พึ่งภพไตร      ภูวไนยดำริดูให้ดี ฯ
ฯ ๑๐ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น         ท้าวทศรถเรืองศรี
ได้ฟังกริ้วโกรธดั่งอัคคี      จับพระขรรค์โมลีศักดา
กระทืบบาทแล้วมีบรรหาร      เหวยอีคนพาลริษยา
กูไม่รู้เลยว่าเป็นกา      ใจบาปหยาบช้าอาธรรม์
ส่วนว่าลูกมึงสิมึงรัก      ลูกเขาจักฆ่าให้อาสัญ
โลภล้นพ้นตัวทุกสิ่งอัน      ความเจ็บอายนั้นก็ไม่มี
ตัวกูซึ่งเลี้ยงมึงมา      ดั่งบิดาบังเกิดเกล้าเกศี
จังทานจะผลาญชีวี      ให้สามีม้วยบรรลัย
ไว้ไยหนักพื้นสุธาธาร      อีใจพาลนี่เลี้ยงไม่ได้
ว่าพลางกวัดแกว่งพระขรรค์ชัย   ภูวไนยเงือดเงื้อจะราญรอน ฯ
ฯ ๑๐ คำ ฯ

......

๏ โอ้ว่าแก้วตาของบิตุเรศ      ทรงเดชฟากฟ้าดินไหว
ควรหรือมีมารมาจองภัย      จงใจริษยาลูกรัก
มาแกล้งกำจัดให้พลัดพราก   จากไอศวรรยาอาณาจักร
มันนี้อาธรรม์ฉกรรจ์นัก      ทรลักษณ์หยาบช้าสาธารณ์
คิดฆ่าผัวได้แล้วมิหนำ      ซ้ำพรากเจ้าไปไม่สงสาร
บิดาก็จะม้วยวายปราณ      เจ้าจะต้องทรมานเดินดง
ยามนอนเคยนอนทิพอาสน์   พ่อจะนอนดินดาษธุลีผง
ยามเสวยเคยรสอันบรรจง      จะทรงเสวยผลไม้เผือกมัน
จะต้องฝนแดดลมระทมทุกข์   เสื่อมสุขจากความเกษมสันต์
เคยทรงภูษาพรายพรรณ      จะทรงคากรองอันอนาถตา
เสียแรงเป็นนารายณ์อวตาร   มาได้ทุกข์ทรมานเดินป่า
ร่ำพลางทางทรงโศกา      ดั่งว่าจะสิ้นสมประดี ฯ
ฯ ๑๒ คำ ฯ โอด

.

อ่านฉบับเต็มได้ที่...
https://vajirayana.org/บทละครเรื่องรามเกียรติ์/สมุดไทยเล่มที่-๑๙
สมุดไทยเล่มที่ ๑๙

.


https://vajirayana.org/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%8C/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-%E0%B9%91%E0%B9%99

บทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
สมุดไทยเล่มที่ ๒๐ ตอน ท้าวทศรถต่อว่านางไกยเกษี โดยเล่าให้พระวสิทธิ์ และสวามิตรฤๅษี ฟัง
ซึ่งมีความจัดจ้าน จัดหนัก และจัดเต็ม ในภาษาวรรณศิลป์

.

สมุดไทยเล่มที่ ๒๐ ตอน ท้าวทศรถต่อว่านางไกยเกษี โดยเล่าให้พระวสิทธิ์ และสวามิตรฤๅษี ฟัง


เมื่อนั้น         ท้าวทศรถรังสรรค์
ได้ฟังพระมหานักธรรม์      วันทาแล้วกล่าววาที
โยมแสนโศกาอาลัย      เพราะด้วยอีไกยเกษี
มันแกล้งจะผลาญชีวี      ข้านี้ให้สิ้นชนมา
ยกสัตย์เมื่อครั้งไปสังหาร      รอนราญปทูตยักษา
จะให้ลูกมันครองสวรรยา      ถ้อยคำหยาบช้าพ้นใจ
ขับให้พระรามจากธานี      จะผัดรุ่งราตรีก็ไม่ได้
อับอายไพร่ฟ้าทั้งเวียงชัย      จะใคร่สังหารชีวิตมัน
ผ่าอกยกจิตมาแล่สับ      ให้สมกับนํ้าหน้าอีโมหันธ์
เสียดายความสัตย์จะเสียธรรม์   ตรีโลกทั้งนั้นจะนินทา
ด้วยเหตุฉะนี้พระอาจารย์      จะสู้เสียชนมานดีกว่า
มิให้อดสูหมู่พาลา      ทั้งสวรรค์ชั้นฟ้าธาตรี ฯ
ฯ ๑๒ คำ ฯ เจรจา


๏ เมื่อนั้น         ทั้งสองพระมหาฤๅษี
ฟังท้าวทศรถพาที      มีความตระหนกตกใจ
แสนรักแสนเสียดายพ้นปัญญา   ดั่งจะกลั้นนํ้าตามิใคร่ได้
สังเวชเพทนาอาลัย      ฤทัยเร่าร้อนดั่งอัคคี
จึ่งผินพักตร์มากล่าวสุนทร   ดูกรนางไกยเกษี
อันพระองค์ผู้ทรงธรณี      ภูมีรักเจ้าดั่งดวงตา
จงคิดถึงคุณพระองค์บ้าง      อย่าดูอย่างคนร้ายริษยา
อันสมบัติในกรุงอยุธยา      ก็ได้ดั่งปรารถนาทรามวัย
ขออย่าให้พระรามไปลำบาก   ทนทุกข์ตกยากในป่าใหญ่
พระภัสดาจะม้วยบรรลัย      จะหาไหนได้เหมือนพระภูมี ฯ
ฯ ๑๐ คำ ฯ เจรจา


๏ เมื่อนั้น         โฉมนวลนางไกยเกษี
ได้ฟังจึ่งตอบวาที      ความนี้ใช่กิจพระอาจารย์
ถึงมาตรดีชั่วก็ช่างเขา      ใครใช้ให้เข้ามาว่าขาน
ใช่การมาเก็บเอาเป็นการ      ใช่ที่ใช่ฐานจะพาที
รุกรานเข้ามาถึงห้องใน      ใครไปนิมนต์พระฤๅษี
อัชฌาอาสัยก็ไม่มี      ทำดีแล้วหรือพระนักพรต ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา


๏ เมื่อนั้น         ทั้งสองพระมหาดาบส
ฟังนางพาทีไม่มีรส      หยาบช้าสาหสพ้นคิด
จึ่งว่าเป็นไฉนนางเทวี      กูว่าดีกลับเอาเป็นผิด
อันพระองค์ผู้ทรงทศพิธ      คุณดั่งบิตุเรศเลี้ยงมา
ควรหรือทุจริตคิดคด      ทรยศใจหยาบบาปหนา
จะฆ่าผัวไม่กลัวเวรา      ใครจะนับหน้าคนสาธารณ์ ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา


๏ เมื่อนั้น         นางไกยเกษียอดสงสาร
เจ็บในวาจาพระอาจารย์      จึ่งตอบด้วยคำพาลดึงดัน
เป็นชีไม่อยู่ประสาชี      มาอาจเอื้อมพาทีด้วยโมหันธ์
ความสัตย์เขาปฏิญาณกัน   จะทำให้ฟั่นเฟือนเปื้อนไป
นี่หรือตั้งตัวเป็นนักสิทธ์      จะรู้จักชอบผิดก็หาไม่
เร่งไปแม้นอยู่จะขัดใจ      ใครเขาไม่ฟังวาที ฯ
ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา


๏ เมื่อนั้น         ท้าวทศรถเรืองศรี
ได้ฟังยิ่งแค้นแสนทวี      ครั้นจะฆ่าตีก็จนใจ
จึ่งยอกรถวายมัสการ      สองพระอาจารย์ผู้ใหญ่
พระองค์จะว่าแก่มันไย      อีคนจังไรทรลักษณ์
ถ้อยคำหยาบช้าเป็นพ้นคิด   โยมนี้เจ็บจิตดั่งต้องจักร
อยู่ไปจะชํ้าใจนัก      เพราะอีอัปลักษณ์สาธารณ์
วันใดพระรามจากพารา      ตัวข้าก็จะสิ้นสังขาร
ไปเกิดในทิพวิมาน      พระอาจารย์จงอยู่สำราญใจ
อันซึ่งซากศพของโยมนี้      อย่าให้อีกาลีมันต้องได้
แม่ลูกอย่าให้เข้าจุดไฟ      ข้าสั่งไว้เป็นความสัตยา
ว่าพลางสะท้อนถอนจิต      พระทรงฤทธิ์เศร้าโทมนัสสา
ซบพักตร์ลงแสนโศกา      ดั่งว่าจะสิ้นชีวี ฯ
ฯ ๑๒ คำ ฯ โอด


๏ เมื่อนั้น         ทั้งสองพระมหาฤๅษี
ได้ฟังพระองค์ทรงธรณี      โศกีครวญคร่ำรำพัน
ฝากศพสั่งไว้เป็นความสัตย์   โทมนัสสุดที่จะอดกลั้น
ชลเนตรคลอเนตรพระนักธรรม์   จึ่งสนองบัญชาภูวไนย
พระองค์จะช่วยบำรุงโลก      แสนจะโศกสิ้นชีพหาควรไม่
เดิมทีให้รูปทั้งห้าไป      เชิญไทหริรักษ์จักรา
อวตารลงมาดับเข็ญ      ให้เย็นทั่วทศทิศา
ถึงยุคจะไปล้างพาลา      จะต้องเดินป่าสิบสี่ปี
นัยจะคืนมาครองสมบัติ      สืบวงศ์จักรพรรดิเรืองศรี
ใช่ว่าจะสิ้นชีวี      ภูมีจงถวิลจินดา ฯ
ฯ ๑๐ คำ ฯ เจรจา


๏ เมื่อนั้น         พระบิตุรงค์องค์นารายณ์นาถา
ได้ฟังจึ่งมีบัญชา      ข้าแจ้งอยู่แล้วพระอาจารย์
อันพระรามสำหรับจะดับเข็ญ   ให้อยู่เย็นเป็นสุขทุกสถาน
แต่ยังไม่ควรแก่การ      ซึ่งจะไปปราบมารในครั้งนี้
ชอบจะเสวยรมย์ชมสมบัติ   ให้ไพบูลย์พูนสวัสดิ์เกษมศรี
นัยจะได้ไปปราบอสุรี      ตามที่ซึ่งไวกูณฐ์มา
นี่มันริษยาทรยศ      จะให้อัปยศทุกทิศา
สุดอายสุดแค้นสุดปัญญา      ถึงจะมีชีวาไม่ต้องการ ฯ
ฯ ๘ คำ ฯ เจรจา


๏ เมื่อนั้น         พระมุนีผู้ปรีชาหาญ
ฟังท้าวทศรถพจมาน      สุดที่จะทัดทานต่อไป
อนิจจานางไกยเกษี      ทำถึงเพียงนี้ก็เป็นได้
ชั่วช้ากว่าหญิงทั้งแดนไตร   แกล้งฆ่าผัวให้มรณา
เห็นแต่จะได้สมบัติ      ควรหรือตัดขาดเสน่หา
ว่าแล้วก็พากันลงมา      จากปราสาทรัตนารูจี ฯ

๏ ครั้นถึงจึ่งแจ้งข้อความ      แก่องค์พระรามเรืองศรี
อันตัวของตาทั้งสองนี้      เข้าไปถึงที่ข้างใน
เห็นพระบิตุเรศมารดา      สองกษัตริย์โศการ่ำไห้
ว่าเจ้าออกจากเวียงชัย      วันใดจะม้วยชีวี
ตานี้สงสารพระภูธร      ได้ว่าวอนนางไกยเกษี
มันกลับหยาบช้าพาที      สุดที่จะตอบวาจา ฯ

.....


๏ บัดนั้น         สุมันตันผู้มียศถา
ก้มเกล้ากราบลงแล้วโศกา   ทูลสนองบัญชาพระภูมี
ด้วยสองพระโอรสยศยง      กับองค์สุณิสามารศรี
วานนี้ทรงพรตเป็นโยคี      สามกษัตริย์จรลีเข้าไพรวัน
ข้าได้โดยเสด็จบทมาลย์      ถึงในอุทยานสวนขวัญ
ครั้นคํ่าจำรัสแสงจันทร์      พระพากันเสด็จหนีไป
สุดคิดสุดที่จะตามหา      ไม่รู้ว่าจะไปหนไหน
โทษข้าถึงสิ้นชีวาลัย      ภูวไนยจงได้ปรานี ฯ
ฯ ๘ คำ ฯ


๏ เมื่อนั้น         องค์ท้าวทศรถเรืองศรี
ได้ฟังดั่งจะม้วยชีวี      ภูมีครวญคร่ำรำพัน ฯ
ฯ ๒ คำ ฯ


๏ โอ้อนิจจาพระลูกรัก      ดวงจักษุพ่อเฉลิมขวัญ
แต่นี้จะไม่เห็นกัน      นับวันจะแลลับไป
เพราะด้วยอีไกยเกษี      มันเป็นไพรีศัตรูใหญ่
ฆ่าพ่อขับลูกให้จำไกล      ไปเดินอรัญกันดาร
ได้ยากลำบากทุกข์ทน      มีแต่ผลไม้เป็นอาหาร
ยามนอนก็จะนอนทรมาน      กับพื้นดินดานอนาถนัก
เสียทีที่ได้ไวกูณฐ์      เกิดในประยูรพญาจักร
พ่อถนอมบำรุงผดุงรัก      จะให้เป็นปิ่นปักโลกา
แม้นมาตรจะหาแก้วมณี      ดวงเท่าคีรีก็พอหา
ถึงจะเอาเดือนดาวในท้องฟ้า   เห็นว่าจะได้ดั่งใจ
อันจะหาโอรสให้เหมือนเจ้า   ตายแล้วเกิดเล่าไม่หาได้
คิดว่าจะฝากชีวาลัย      ไปกว่าจะสิ้นชนมาน
ก็ไม่เสร็จสมอารมณ์หมาย   ด้วยอีแสนร้ายมาตามผลาญ
มันนี้คือพวกพระกาล      แกล้งประหารชีวิตของบิดา
แม้นมาตรถึงพ่อจะบรรลัย      เจ้าได้เห็นใจก็ไม่ว่า
ร่ำพลางทอดองค์ลงโศกา      อัดอั้นนาสาสะท้อนกาย
สิ้นเสียงสุดสิ้นพระวาตะ      อัสสาสะประสาทก็ขาดหาย
สิ้นกระแสภวังค์ทำลาย      ไปเกิดฝ่ายชั้นดุษฎี ฯ

.

อ่านฉบับเต็มได้ที่...
https://vajirayana.org/บทละครเรื่องรามเกียรติ์/สมุดไทยเล่มที่-๒๐
สมุดไทยเล่มที่ ๒๐

.


https://vajirayana.org/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%8C/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-%E0%B9%92%E0%B9%90

ภาพตอน ท้าวทศรถกับนางไกยเกษี และพระรามเดินดง

.....

1. ท้าวทศรถและมเหสี 3 พระองค์


.

2. พระนางไกเกยีทรงทูลขอให้ท้าวทศรถเนรเทศพระรามไปอยู่ในป่าเป็นเวลา14ปี




.

3. พระรามทรงเข้าพบท้าวทศรถ




.

4. ท้าวทศรถทรงสวรรคต


.

5. พระรามออกบวช




.

6. นางไกยเกษีและนางต่อมกุจจี




.

7. Kaikeyi invokes the two boons granted to her by Dasharatha


.

8. ท้าวทศรถอาลัยรักพระรามออกบวช


.

9. พระรามเข้าเฝ้าท้าวทศรถ

Ayodhya Kanda (The Book of Ayodhya) is the second book of the Valmiki Ramayana, which is one of the two great epic poems of India, the other being the Mahabharata.

.

10. ท้าวทศรถเศร้าโศกเสียใจ และตรอมใจตาย




.

11. พระรามเดินดง


.

12. ทั้ง 3 พระองค์นั่งเรือข้ามแม่น้ำ


.

.