[34] ปฐมบทแห่งรามเกียรติ์ ตอนที่ 34 พระชนกฤๅษี ไถดินหาพระธิดา เป็นที่มาของชื่อ '

[34] เล่าเรื่องรามเกียรติ์ ฉบับลมเพลมพัด ตอน พระชนกฤๅษี ไถดินหาพระธิดา เป็นที่มาของชื่อ 'สีดา' โดย กลม บางบาน

ปฐมบทแห่งรามเกียรติ์ ตอนที่ 34 พระชนกฤๅษี ไถดินหาพระธิดา เป็นที่มาของชื่อ 'สีดา'

.

นับแต่ครั้งที่นำทารกน้อยไปฝังไว้ใต้ต้นไทร กระทั่งบัดนี้เวลาผ่านล่วงเลยมา 16 ปีแล้ว พระชนกฤๅษีก็ยังมิบรรลุฌานสมาบัติใดๆทั้งสิ้น เกิดความท้อแท้ คิดกลับคืนกรุงมิถิลา ด้วยความวิตกกังวลและระลึกถึงพระธิดาบุญธรรมในผอบ จึงชวนเสนาโสมรีบพากันไปขุดหาพระธิดาตรงจุดที่ฝังไว้ เพียรพยายามเท่าใดก็ไม่พบผอบ เสนาโสมได้แต่ร่ำไห้ พระชนกฤๅษีจึ่งกล่าวแก่เสนาโสมว่า

...ก่อนวางผอบลงในหลุม ได้มีดอกบัวผุดขึ้นมารองรับเอาไว้ ธิดาน้อยองค์นี้ต้องเป็นผู้มีเดชะบุญญาบารมี อันจะสิ้นชีพย่อมหาใช่ไม่...

พระชนกฤๅษีจึงมีรับสั่งให้เสนาโสมไปแจ้งเสนาอำมาตย์ในกรุงมิถิลาให้เกณฑ์กำลังมาไถพลิกดินหาพระธิดาโดยพลัน แม้นจะระดมโคกระบือ ไถทั่วทั้งอาณาบริเวณรอบต้นไทรใหญ่ต้นนั้น ก็หาไม่พบ

.
ให้เทียมคู่โคแลกาสร        ซับซ้อนเกลื่อนกลาดดาษป่า
ไถไปตามสั่งพระสิทธา        เวียนรอบฉายาต้นไทร
กลับไปกลับมาหลายตลบ     จะพบพระธิดาก็หาไม่
ทั้งเหนื่อยทั้งร้อนอ่อนใจ        หยุดลงกราบไหว้พระมุนี
.

พระชนกฤๅษีจึ่งตั้งจิตอธิษฐานว่า...แม้นว่าพระธิดาองค์นี้มีบุญญาธิการ ต่อไปภายหน้าจะได้ร่วมเศวตฉัตรกับองค์จักรพรรดิผู้ยิ่งใหญ่ ผู้เป็นที่พึ่งของไพร่ฟ้าประชาชี ขอให้พญาอุศุภราช พระโคผู้เป็นเทวะพาพนะของพระอิศวร ได้นำพาให้พบเจอพระธิดา...

ว่าแล้วพระชนกมหาฤๅษีก็ไถดินด้วยพระองค์เอง ในที่สุดก็พบดอกบัวทิพย์คลี่กลีบบานแย้ม มีผอบวางอยู่ในห้องเกสร พระธิดาองค์น้อยในวันนั้น บัดนี้เติบใหญ่เป็นพระธิดาผู้ทรงสิริโฉม งามยิ่งกว่านางฟ้าทั้งปวง พระพระชนกฤาษีได้ประสาทพระนามให้พระธิดาบุญธรรมว่า 'สีดา' (แปลว่า รอยไถ)

.
   บัดนั้น    เสนีโยธีถ้วนหน้า
พิศวงในองค์พระธิดา        เป็นมหามหัศอัศจรรย์
ยิ่งพิศยิ่งเพลินจำเริญเนตร     เยาวเรศงามลํ้านางสวรรค์
ยอกรถวายพรขึ้นพร้อมกัน     เสียงสนั่นลั่นป่าพนาลี ฯ
.

เสนาผู้ใหญ่ผู้สำเร็จราชการแทน ได้กราบทูลเชิญให้พระชนกฤๅษีเสด็จกลับกรุงมิถิลาพร้อมด้วยพระธิดา พระชนกฤๅษีจึงได้ลาเพศจากความเป็นนักพรต เตรียมกลับไปปกครองกรุงมิถิลาเช่นเดิม

.
   เมื่อนั้น       พระชนกมหาฤๅษี
ได้ฟังดั่งทิพวารี       มาโสรจสรงลงที่กายา
จึ่งเปลื้องคากรองเปลือกไม้    ทั้งสไบหนังเสือออกจากบ่า
ก็ลาพรตพิธีจรรยา       ทรงเครื่องกษัตราอลงกรณ์ ฯ
.

เมื่อท้าวชนกแต่งองค์ทรงเครื่องเสร็จสรรพแล้ว ขบวนเสด็จก็รีบเร่งเดินทางกลับกรุงมิถิลาในทันที เมื่อชาวเมืองทราบข่าว ต่างก็มาเฝ้ารอชมพระบารมีและชื่นชมในสิริโฉมของนางสีดา

.
   บัดนั้น       หญิงชายชาวเมืองถ้วนหน้า
เศรษฐีชีพราหมณ์พฤฒา    แจ้งว่าพระทรงธรณี
ได้ธิดาในดวงปทุมมาศ       งามวิลาสลํ้านางอัปสรศรี
ลาพรตกลับเข้าบุรี       บอกกันมามี่อึงไป
เห็นพระองค์ทรงรถสุรกานต์    ทวยหาญแห่ห้อมล้อมไสว
พระธิดานั่งหน้ารถชัย       งามดั่งแขไขในอัมพร
ต่างดูต่างเพลินไม่เมินตา       ต่างต่างปรีดาสโมสร
ต่างโปรยดวงบุษบากร       อวยชัยถวายพรทั้งธานี ฯ
.

เมื่อเห็นนางรัตนมณีมเหสีของท้าวชนกรอรับอยู่ นางสีดาจึงหมอบกราบแทบพระบาทขอฝากเนื้อตัว แล้วนางรัตนมณีก็สวมกอดและกล่าวรับขวัญด้วยชื่นชมโสมนัส รับนางสีดาเป็นธิดาด้วยความรักปานแก้วตาดวงใจ

.
   เมื่อนั้น       นางรัตนมณีเสน่หา
พิศโฉมพระราชธิดา       ลักขณาพริ้มพร้อมทั้งอินทรีย์
อรชรอ้อนแอ้นคมขำ       งามลํ้านางฟ้าในราศี
นวลละอองผ่องแผ้วไม่ราคี    เทวีสวมสอดกอดไว้
รับขวัญแล้วกล่าวสุนทร       สายสมรผู้ยอดพิสมัย
แม่รักเจ้าเท่าเทียบเปรียบดวงใจ    ด้วยไร้โอรสแลธิดา
จะได้สืบสุริย์วงศ์พงศ์กษัตริย์    เฉลิมเกียรติจักรพรรดิไปภายหน้า
เป็นศรีเมืองเรืองกรุงมิถิลา    แก้วตาแม่โสมนัสนัก
แล้วประทานเครื่องต้นเครื่องทรง    สำหรับนางคู่องค์พญาจักร
ให้อยู่ปราสาทแก้วพรหมพักตร์    ถนอมรักดั่งดวงชีวา ฯ
.